De komende Techni-Show, die van 14 tot en met 18 maart plaatsvindt in Utrecht, staat bol van innovatieve machines, gereedschappen en technische oplossingen. Tal van fabrikanten en machinehandelaren brengen nieuwe oplossingen, die vooral gericht zijn op slimmer werken in de maakindustrie. Alvast een virtuele rondgang langs innovatieve oplossingen op de beursvloer.
Draaiers en frezers zoeken leveranciers die verstand hebben van verspanen. Gert Selten, commercieel directeur van Magistor, valt met de deur in huis. Volgens hem kunnen gereedschapsleveranciers niet langer alleen maar dozen te schuiven. “Klanten komen steeds moeilijker aan vakbekwaam personeel en hebben daardoor vaak niet meer de kennis van het verspaningsproces in huis die ze vroeger hadden. Er zijn tegenwoordig in de werkplaats meer knoppendrukkers dan verspaners. Dus moet je als leverancier je klant ondersteunen om zijn verspaningsproces te optimaliseren, zodat we de maakindustrie in Nederland kunnen houden. Daar moeten wij aan meewerken met bijvoorbeeld innovatieve gereedschappen.”
En die zijn er, weet Selten. Magistor is dit jaar één van de deelnemers aan de Techni-Show Innovatie Award. Het bedrijf heeft de volhard metaalfrezen van het Amerikaanse MA Ford voorgedragen. Deze frezen spelen volgens Gert Selten precies in op een van de belangrijkste trends in de verspanende industrie: zoveel mogelijk onbemand verspanen met zo min mogelijk gereedschapswissels. De frees van MA Ford is een gladde schachtfrees met een gewijzigde geometrie en een voor Europa bijzondere coating. “Hierdoor kun je de deze frees voor zowel voor- als nafrezen gebruiken, waarbij tijdens het voorfrezen de voedingen hoger of gelijk liggen aan die van ruwfrezen”, legt Selten uit.
In de praktijk zal het nafrezen vaak achterwege kunnen blijven omdat het oppervlak na het voorfrezen al glad genoeg is. Moet je wel nafrezen, dan kan dat met veel hogere snelheden dan normaal. Zeker in aluminium liggen de voedingen veel hoger dan tot nu toe mogelijk was. De volhard metaalfrezen van MA Ford lenen zich verder voor minder stabiele machines en je kunt sneller inzetten bij lange uitsteeklengtes. De speciale geometrie reduceert namelijk de trillingen van het gereedschap. “De stabiliteit en de standtijd van de frees zijn echt goed. En daarmee speelt deze frees in op de trend om ’s nachts machines onbemand te laten doordraaien. Dan heb je een betrouwbaar gereedschap nodig met een lange standtijd die doet wat ervan gezegd wordt als je de door ons aangegeven verspaningscondities aanhoudt.”
Straalmiddel
Magistor doet nog met een tweede inzending voor de Techni-Show Innovatie Award mee:k Grittal. Van dit innovatieve straalmiddel is een veel kleinere hoeveelheid nodig, gemiddeld een factor 25 à 30 minder. “Dat levert alleen al vanuit logistiek oogpunt een enorme verbetering op”, aldus Gert Selten. Daarnaast bespaar je met Grittal fors op de afvoerkosten. En dat is een factor die meetelt in een tijd waarin stortkosten voor (chemisch) afval steeds duurder worden. “Je brengt zo’n factor 30 minder rotzooi op de wereld.”
Doordat het verbruik en de slijtage aanzienlijk geringer zijn, ontstaat er tijdens het straalproces veel minder stof. Daardoor houdt de straler veel beter zicht op wat hij doet. Dat betekent enerzijds prettigere arbeidsomstandigheden, anderzijds een betere kwaliteit van het straalwerk en productieverhoging. “En je hoeft minder stof af te zuigen, dus verbruik je minder energie en is de standtijd op de slijtdelen factor 4 hoger.” Nog een voordeel van het nieuwe straalmiddel is dat je sneller kunt stralen, zeker bij verzinkt staal.
Robotlassen vernieuwd
Motoman maakt het lasproces flexibeler en efficiënter met een concept waarin meerdere robots tijdens het lassen samenwerken: jigless welding. De lasrobot hanteert de lastoorts, de handlingrobot zorgt voor de handling van het product. “Eén of meerdere lasrobots en één of meerdere handlingrobots worden vanuit dezelfde besturing aangestuurd. Hiermee kunnen de te lassen delen flexibel worden aangeboden aan de lasrobot”, legt Eddie Mennen van Motoman uit.
Door de koppeling van de lasrobot aan een aparte handlingrobot zijn lasmallen veelal overbodig. Eddie Mennen: “In menig lasbedrijf, waar vier keer per ploeg op een ander product wordt overgeschakeld, verliest men vaak de helft van de tijd aan het ombouwen van de lasmallen. Met dit robotlasconcept kun je snel van product wisselen. Je kunt seriegrootte 1 draaien en binnen de normale cyclustijd snel wisselen.” Doordat Motoman de robots in een ‘master-slave’ configuratie koppelt, kan het programmeren eenvoudig blijven. Dit bespaart tijd en kosten doordat geen of minder lasmallen nodig zijn. En die vormen in bedrijven nogal eens een forse kostenpost als men gaat automatiseren.
Daarnaast is Eddie Mennen ervan overtuigd dat de kwaliteit van de lasnaad toeneemt. In principe probeert een lasser namelijk altijd de producten onder de hand te brengen, zodat het smeltbad niet wegvloeit. “Met de klassieke manipulator moet je altijd een compromis zoeken als je meerdere lasnaden onder verschillende hoeken hebt. Met dit ‘jigless welding’ concept hoeft dat niet meer.” En dat sluit weer aan op de alsmaar hogere kwaliteitseisen die aan een lasverbinding worden gesteld. MOTOMAN heeft dit systeem al operationeel in de automobielindustrie, en er zijn inmiddels al meerdere implementaties gepland.
Een heel andere innovatie brengt Multiweld. Zij presenteren op de Techni-Show de Flymarker, een draagbaar markeerapparaat dat op een accu werkt en een zodanig grote slagkracht heeft, dat je er zelfs in staal van 62 Rockwell C kunt markeren. Bart Wansink van Multiweld: “Staalbedrijven moeten hun materiaal steeds vaker voorzien van een keurmerk of een chargenummer. Meestal worden daarvoor stiften gebruikt met als nadeel dat deze snel verdwijnen of werkt men met slagletters wat weer arbeidsintensief is en er niet fraai uitziet. Of werkt men met een karakter houderset, maar dan moeten telkens de letters eruit gehaald worden en de juiste code weer opnieuw gezet worden. Het coderen met een markeerpistool is een andere veel gebruikte oplossing, maar deze is weer minder aantrekkelijk vanwege het lawaai en Arboregels.
De nieuwe markeermachine is draagbaar en weegt slechts 5 kg en omdat er een sterke accu in zit, ben je onafhankelijk van netspanning. Je werkt snel en flexibel.” De code of het chargenummer worden via een toetsenbord op de machine ingevoerd waarna het nummer of de code automatisch in het staal wordt geslagen. Binnen 2 minuten kan iedereen met deze machine markeren.
Minder maar betere perslucht
De Nederlandse industrie heeft minder perslucht nodig, maar wel perslucht van een veel hogere kwaliteit. Dat komt onder meer door de groeiende vraag uit bijvoorbeeld de farmaceutische industrie en de voedings- en genotmiddelenindustrie, maar ook uit de elektronica-industrie. Verontreinigingen in perslucht zijn hier uit den boze. De persluchtindustrie speelt met haar nieuwe technologieën in op deze trend, constateert Johan Nooijen, productmanager bij Geveke Persluchttechniek. De twee inzendingen van het Amsterdamse bedrijf voor de Techni-Show Innovatie Award zijn daar goede voorbeelden van.
Op de Techni-Show toont Geveke Perslucht een nieuwe water geïnjecteerde schroefcompressor. “Water is als smeermedium niet vervuilend, want het zit tenslotte al in de lucht. En het is vrij eenvoudig water uit perslucht te halen”, legt Nooijen uit. De tweede innovatie in deze nieuwe compressor is dat niet langer twee in elkaar draaiende rotoren worden gebruikt, maar één monoschroef. Dat biedt als groot voordeel dat er aanzienlijk minder slijtage is, er minder grote (axiaal en radiale) krachten bij komen kijken (dus minder energieverbruik) en de levensduur van de compressor aanzienlijk toeneemt.