Nederland loopt wat energiekosten betreft uit de pas met ons omringende landen. Daardoor ontbreekt een gelijk speelveld, wat een grote impact heeft op de concurrentiepositie in eigen land en op de continuïteit van de industrie op korte termijn. Dat stelt ING in de sectorupdate Industry van mei.
De bank reageert in de sectorupdate op onderzoek van de Rijksoverheid dat vorige maand naar buiten kwam. Belangrijkste conclusie van dat onderzoek: de energiekosten in Nederland liggen tot 300% hoger dan in ons omringende landen, als Duitsland, België en Frankrijk.
Dit terwijl Nederland lagere directe kosten heeft voor elektriciteit, het net en belastingen.
Forse kortingen in buurlanden
Het grote verschil in energiekosten komt vooral door de forse kortingen die buurlanden de industrie geeft om de continuïteit van strategische sectoren daar te waarborgen. Nederland doet dit niet, om zo fossiele brandstoffen versneld af te bouwen.
De effectieve elektriciteitskosten voor industriële grootverbruikers liggen in landen als Duitsland, Frankrijk en België tot wel 66% lager dan in Nederland. Ook is dit verschil het afgelopen jaar sterk gegroeid.
Ondernemingsorganisatie VNO-NCW is erg geschrokken van de uitkomsten van het onderzoek.
‘Afwijkend beleid maakt verduurzamen moeilijker’
Te ver voor de troepen uitlopen heeft tot gevolg dat de Nederlandse productie binnen Europa verplaatst, schetst ING sector banker Gert Jan Braam in zijn analyse.
“Dit is zeer schadelijk voor de continuïteit van de sector op korte termijn. En voor groene industrie ambities op langere termijn (CO2-neutraal in 2040). Afwijkend beleid maakt het moeilijker om snel te verduurzamen.”
“Elektrificatie van de industrie is een van de belangrijkste verduurzamingsroutes in Europa. Hierin moeten landen elkaar niet gaan beconcurreren. Dit moeten we juist op alle manieren bevorderen. De kortingen kunnen juist ingezet worden om de verduurzaming te versnellen.”
‘Structureel innovatiebeleid nodig’
Braam pleit voor een langjarig structureel innovatiebeleid vanuit de overheid. Juist omdat in zijn ogen snellere en vooral meer innovatie in de industrie nodig is om de CO2-uitstoot te verminderen.
“Een langjarig structureel innovatiebeleid vanuit de overheid, is de basis voor grootschalig investeren in de technologische innovatie.”
Het doel is volgens hem drieledig: het oplossen van (klimaat)problemen op de lange termijn, het versterken van de Nederlandse concurrentiepositie en de basis vormen voor toekomstige werkgelegenheid.
‘Vanuit overgangsjaar naar verder herstel’
ING reageert verder op de Inkoopmanagersindex (PMI) die in april weer een groei liet zien. “De PMI-groei, na ruim 1,5 jaar van krimp in orders en output, is een positief signaal”, zegt Braam.
“Hoopgevend is ook de verder toenemende productieverwachtingen voor de komende 12 maanden, een bevestiging voor het verwachte industriële herstel later dit jaar. Met een kleine groei voor de industrie wordt 2024 een overgangsjaar naar verder herstel in 2025”, verwacht hij.
Lees de overige inzichten van ING in de sectorupdate Industry.